معرفی انواع سیستم عامل و کاربرد آنها
در گذشته، کامپیوترها برای انجام یک سری کارها ساخته شده بودند. ویژگیهای اساسی سیستم عامل در دهه 1950 توسعه یافتند، سیستمهای عامل تا اوایل دهه 1960 در اشکال امروزی، مدرن و پیچیدهتر خود وجود نداشتند. هنگامی که کامپیوترها در دهه 1980 رایج شدند، انواع سیستم عامل، با کارکردهای متفاوت برای آنها ساخته شد که از نظر مفهومی شبیه به سیستمهای مورد استفاده در رایانههای بزرگتر بودند.
سیستم عامل و یا Operating System (OS) را میتوان مهمترین قسمت نرم افزاری یک کامپیوتر معرفی کرد، چرا که منجر به ارتباط میان سختافزار و سایر برنامههای کامپیوتر میشود. در ادامه مقاله، به معرفی انواع سیستم عامل و کارکرد آنها پرداخته شده است.
سیستم عامل چیست؟
سیستم عامل برنامه نرمافزاری است که برای مدیریت و راهاندازی یک دستگاه محاسباتی مانند گوشی های هوشمند، تبلتها، رایانهها، ابررایانهها، سرورهای وب، دکلهای شبکه و غیره ایجاد شده است. سیستمعامل را میتوان جزء مهمترین نرمافزار یک سیستم رایانهای معرفی کرد. سیستم عامل، یک لایه از رابط کاربری گرافیکی (GUI) است، که به عنوان یک پلتفرم بین کاربر و سخت افزار کامپیوتر عمل می کند. علاوه بر این، سیستم عامل بخش نرم افزار یک کامپیوتر را مدیریت می کند و اجرای برنامهها را نیز کنترل می کند. از پرطرفدارترین سیستمعاملهای موجود میتوان به سیستمعاملهای اندروید، ویندوز، لینوکس، آی او اس، مک اواس و … اشاره کرد. در نظر داشته باشید برای خرید لپ تاپ، حتما باید درباره ویندوز عامل آن تحقیق کنید تا از خرید خوبی بهره مند شوید.
بیشتر بدانید : راهنمای خرید مانیتور برای کارهای گرافیکی
انواع سیستم عامل
سیستم های عامل به چهار دسته تقسیم بندی میشوند:
سیستم عاملهای تک وظیفه و چند وظیفه
یک سیستم تککاره، تنها میتواند یک برنامه را در یک زمان اجرا کند، در حالی که یک سیستم عامل چندکاره اجازه میدهد تا بیش از یک برنامه به صورت همزمان اجرا شود. در سیستم عامل چندکاره، سیستم عامل زمان CPU را برش می دهد و یک اسلات را به هر یک از برنامه ها اختصاص می دهد. سیستمعاملهای شبه یونیکس مانند لینوکس و همچنین غیریونیکس مانند AmigaOS از سیستم عامل چندکاره پشتیبانی میکنند.
سیستم عامل توزیع شده
یک سیستم عامل توزیع شده گروهی از کامپیوترهای متمایز و شبکه ای را مدیریت می کند و آنها را یک کامپیوتر واحد جلوه میدهد، زیرا همه محاسبات توزیع شده اند.
سیستم عامل های جاسازی شده
برای استفاده در سیستم های کامپیوتری تعبیه شده طراحی شده اند. این سیستم عاملها، از نظر طراحی بسیار کارآمد هستند و می توانند با منابع محدودی نیز کار کنند. Windows CE نمونهای از این سیستم عامل میباشد.
سیستم عامل بی درنگ
سیستم عاملی است که تضمین می کند رویدادها یا داده ها را در یک لحظه خاص از زمان پردازش کند. این سیستم عامل ممکن است تک یا چند وظیفه ای باشد. چنین سیستم رویداد محوری بین وظایف بر اساس اولویتها یا رویدادها سوئیچ میکند.
پنج مورد از رایج ترین سیستم عاملهای مورد استفاده در کامپیوترها و گوشیهای موبایل عبارتند از: Microsoft Windows، Apple macOS، Linux، یونیکس، ویندوز اکس پی، ویندوز ۱۰ و … برای کامپیوترها و iOS اپل، اندروید،بلک بری، ویندوز موبایل و … برای گوشیهای موبایل، اشاره کرد.
مهم ترین وظایف سیستم عامل
سیستمهای عامل در دستگاهها وظایفی را دنبال میکنند که در ادامه به آنها پرداختهایم.
مدیریت حافظه
حافظه یک منبع سخت افزاری حیاتی برای هر دستگاه محاسباتی است. سیستم عامل منابع حافظه را به برنامههای کامپیوتری مختلف هدایت می کند.
مدیریت پردازنده
اگر پردازنده قلب کامپیوتر باشد، سیستم عامل مغز آن است. سیستم عامل تصمیم میگیرد که کدام فرآیند چه زمانی و برای چه مدت منابع پردازنده را دریافت کند. علاوه بر این، این سیستم عامل است که پردازنده را برای عملکرد کارآمد، بهینه می کند.
مدیریت دستگاه
کامپیوتر مجموعهای از منابع سختافزاری و نرمافزاری است. سیستم عامل این منابع را مدیریت می کند.برای این کار، یک کامپیوتر به درایورهایی نیاز دارد تا نرمافزار از طریق سیستم عامل به طور موثر با سخت افزار ارتباط برقرار کند. سیستمهای عامل زمان وظایف را برای استفاده موثر از سیستم برنامهریزی میکنند و همچنین ممکن است شامل نرمافزار حسابداری برای تخصیص هزینه زمان پردازنده، ذخیرهسازی انبوه و سایر منابع باشد. برای عملکردهای سختافزاری مانند ورودی و خروجی و تخصیص حافظه، سیستم عامل به عنوان یک واسطه بین برنامهها و سخت افزار رایانه عمل می کند.
انواع سیستم عاملهای کامپیوتر
امروزه لپتاپها از اعضای جدا نشدنی هر کاری هستند. لپتاپهای متعددی با کارکردهای متنوع در بازار وجود دارد که افراد میتوانند خریداری کنند. همچنین میتوان به جهت صرفه جویی در قیمت لپ تاپ استوک را برای خرید انتخاب کنید. برای مثال، لپ تاپ استوک توشیبا و یا سایر مدلهای موجود. هر کامپیوتر مدرن از انواع متفاوت، نیاز به یک سیستم عامل دارد. سیستم عامل کامپیوتر، نرم افزار اصلی روی رایانه است که بین نرم افزار کاربردی و سخت افزار قرار می گیرد و حافظه و منابع محاسباتی را بین برنامه ها توزیع می کند، فایل ها را مدیریت می کند و قوانین امنیتی را اعمال می کند.
سیستمعاملهای مختلف رویکردهای متفاوتی برای همه این موارد دارند، به همین دلیل است که معمولاً نمیتوانید یک برنامه ویندوز را روی همه کامپیوترها اجرا کنید. برخی از سیستم عاملها توسط گروههایی از مردم در سرتاسر جهان طراحی میشوند، مانند سیستمعامل منبع باز و لینوکس، در حالی که برخی دیگر از سیستم عاملها محصولات تجاری ساخته شده توسط یک شرکت هستند، مانند ویندوز مایکروسافت و macOS اپل. سیستم عاملهای مختلف بر روی انواع مختلف سخت افزارها اجرا میشوند و برای انواع مختلف برنامهها طراحی شده اند. برای مثال، iOS برای تبلتهای آیفون و آیپد طراحی شده است، در حالی که دسکتاپها و لپتاپهای این برند، از macOS استفاده میکنند.
در اینجا سه نوع از رایجترین سیستم عاملهای کامپیوتر ارائه شده است.
ویندوز مایکروسافت
مایکروسافت ویندوز، از سال 1985 در بازار وجود دارد و همچنان محبوب ترین سیستم عامل برای رایانههای خانگی و اداری و لپ تاپها است. آخرین نسخههای آن، از جمله ویندوز 10، در برخی تبلتها نیز استفاده میشود. کامپیوترهای تولیدکنندگان مختلف میتوانند از سیستم عامل ویندوز استفاده کنند.
نسخه های اولیه ویندوز با یک سیستم عامل قبلی مایکروسافت به نام MS-DOS کار می کرد و یک رابط گرافیکی مدرن در بالای دستورات متنی سنتی DOS ارائه می کرد. ویژگیهای امضای رابط کاربری مایکروسافت ویندوز شامل خود پنجرهها میشود، صفحههای مستطیلی شکل و روی پنل که برنامههای جداگانه را نشان میدهند. منوی استارت ویندوز به نسلهایی از کاربران کمک کرده تا برنامهها و فایلها را در دستگاههای خود پیدا کنند. سیستم عامل ویندوز قابل اجرا در انواع مختلف برندهای کامپیوتر و لپ تاپهای استوک و نو است. برای مثال لپ تاپهای شرکت hp از جمله برندهایی است که از سیستم عامل ویندوز بر روی رایانههای خود استفاده میکند. لپ تاپ استوک hp نمونهای از لپ تاپهای استوک و قدیمی است که سیستم عامل ویندوز بر روی آن اجرا شده است. اگر قصد خرید لپ تاپ دارید، لپ تاپهای استوک با قیمتهای پایین در بازار موجود هستند که از سیستم عامل ویندوز پیروی میکنند.
Apple macOS
MacOS اپل، جانشین سیستم عامل محبوب OS X است که بر روی لپ تاپها و دسکتاپ های اپل اجرا می شود. بر اساس بخشی از خانواده تاریخی سیستم عامل های یونیکس که به تحقیقات در دهه 1960 در آزمایشگاههای بل AT&T برمیگردد، macOS برخی ویژگی ها را با سایر سیستم عاملهای مرتبط با یونی خرید کس از جمله لینوکس به اشتراک میگذارد. در حالی که رابط های گرافیکی متفاوت هستند، بسیاری از رابطهای برنامه نویسی اساسی و ویژگیهای اصلی، یکسان هستند.
سیستم عامل لینوکس
سیستم عامل لینوکس، بر خلاف بسیاری از سیستم عاملهای دیگر، توسط هیچ شرکتی هدایت نمیشود. این سیستم عامل توسط برنامه نویس فنلاندی لینوس توروالدز در سال 1991 ایجاد شد. امروزه برنامه نویسان از سراسر جهان بر روی کد منبع باز آن همکاری می کنند و ترفندهایی را به نرم افزار هسته مرکزی و برنامه های دیگر ارسال می کنند. مجموعه گسترده ای از نرم افزارهای تجاری و منبع باز برای لینوکس در دسترس است و توزیع های مختلف لینوکس رابطهای کاربری سفارشی و ابزارهایی را برای نصب نرم افزار بر روی ماشین هایی که سیستم عامل را اجرا می کنند ارائه میکنند. لینوکس که مورد علاقه بسیاری از برنامه نویسان است، به طور گسترده در سرورهای شرکتی و علمی، از جمله محیط های رایانش ابری استفاده می شود. لینوکس را می توان بر روی انواع مختلفی از سخت افزار اجرا کرد و به صورت رایگان از طریق اینترنت در دسترس است.
در اینجا، لازم به ذکر است که، در هنگام خرید لپتاپها نکات بسیار زیادی دخیل است. همان طور که در طول مقاله نیز به آن اشاره شد، شما میتوانید دو نوع لپتاپ را خریداری کنید. لپتاپ استوک و لپتاپ جدید و نو. مارکهای مختلفی به صورت استوک در بازار وجود دارد. برای مثال لپتاپهای ایسر که طرفداران بسیار زیادی نیز دارند. میتوانید پیش از خرید لپتاپ استوک ایسر، در مورد آن به طور کامل تحقیق و سپس خریداری کنید.
انواع سیستم عاملهای موبایل
دو سیستم عامل بزرگ تلفنهای همراه، اندروید و iOS هستند که مجموعاً 98.7 درصد از سهم بازار را به خود اختصاص دادهاند. اندروید پایگاه کاربری بزرگتری دارد که عمدتاً به دلیل در دسترس بودن آن در دستگاههای تولید کنندگان مختلف از جمله HTC، LG، Motorola، Samsung و غیره است. از طرفی iOS فقط روی محصولات اپل اجرا می شود. در ادامه انواع سیستم عاملهای موبایل را برای کاربران ارائه کردهایم.
IOS اپل
آی او اس اپل یکی از محبوب ترین سیستم عاملهای گوشیهای هوشمند است که بعد از اندروید در رتبه دوم قرار دارد. این نرم افزار بر روی سخت افزار اپل، از جمله آیفون، تبلت آیپد و پخش کننده رسانه آیپاد تاچ اجرا می شود.
سیستم عامل اندروید
سیستم عامل اندروید، محبوب ترین سیستم عامل در جهان است و تا حد زیادی توسط گوگل توسعه یافته است و عمدتا در گوشی های هوشمند و تبلتها استفاده می شود. برخلاف iOS، از اندروید میتوان در گوشیهای ساخته شده توسط برندهای مختلف استفاده کرد.
از دیگر سیستم عاملهای گوشیهای موبایل میتوان به:
- Bada(samsung)
- Blackberry OS (Research in Motion)
- Windows OS (Microsoft)
- Symbian OS (Nokia)
- Tizen (Samsung)
اشاره کرد.
نتیجه گیری
سیستم عامل مهمترین نرم افزاری است که روی کامپیوتر اجرا می شود. حافظه و فرآیندهای کامپیوتر و همچنین تمامی نرم افزارها و سخت افزارهای آن را مدیریت می کند. همچنین به شما این امکان را میدهد که بدون اینکه بدانید چگونه به زبان کامپیوتر صحبت کنید، با کامپیوتر ارتباط برقرار کنید. بدون سیستم عامل، کامپیوتر بی فایده است. در این مقاله به بررسی و معرفی سیستم عامل و انواع آن پرداختیم که امیدواریم برای شما کاربران عزیز مفید واقع شده باشد.